Edith van Oers-Schuurman werkt een dag per week als ambulant begeleider primair onderwijs (po) in de regio Steenwijk. Ze begeleidt reguliere scholen die te maken hebben met (medisch-lichamelijke) zorgen rondom leerlingen en denkt mee in de hulpvraag van de leerkracht. Daarnaast coördineert zij de scholingen die binnen het Regionaal Expertiseteam de Twijn worden aangeboden.
De loopbaan van Edith
Als kind noemde mijn vader me al liefkozend ‘juffie’, dus een carrière in het onderwijs zat er al vroeg in. Na het afronden van de pabo in Zwolle begon ik mijn loopbaan als leerkracht op een basisschool in Dordrecht. Daar heb ik veel ervaring opgedaan en me professioneel en persoonlijk enorm ontwikkeld, mede door het volgen van verschillende post-HBO en masteropleidingen, gericht op speciale zorg binnen het onderwijs. Deze opleidingen leerden me hoe ik leerkrachten en leerlingen met extra ondersteuningsvragen kan begeleiden. Dankzij mijn jaren als leerkracht weet ik hoe het voelt om een klas vol leerlingen te begeleiden en weet ik wat voor een mooie, dankbare maar ook veelomvattende en verantwoordelijke baan het is!
Toen ik 14 jaar geleden van Dordrecht terug naar het noorden van het land verhuisde, wilde ik graag iets doen met de kennis en ervaring die ik had opgedaan en besloot ik mij richten op leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. Toen ik een vacature tegenkwam voor de functie van ambulant begeleider, wist ik meteen dat dit een perfecte kans was om kennis te maken met de verschillende doelgroepen en gebieden van het onderwijs. De eerste jaren werkte ik vier dagen per week bij het Expertiseteam en bezocht ik basisscholen, middelbare scholen en mbo’s. Dat was een uitdagende tijd, want praten over de ontwikkeling van een kleuter vereist een heel andere benadering dan het begeleiden van een jongere op het mbo. Tegenwoordig richt ik me vooral op leerlingen in de basisschoolleeftijd en probeer ik samen met de school de puzzel te leggen om het kind zo goed mogelijk te begeleiden. Wat ik geweldig vind aan ons team is de diversiteit: mijn collega’s hebben verschillende interesses en achtergronden, en samen kunnen we ervoor zorgen dat elk kind de begeleiding krijgt die het nodig heeft.
Realistisch kijken naar mogelijkheden
Als Expertiseteam werken we in een gebied van ongeveer 50 kilometer rondom Zwolle. Reguliere scholen uit deze regio kunnen bij ons terecht voor ondersteuning en kennis op het gebied van specifieke zorgvragen. Vaak gaat het om medisch-lichamelijke vragen, zoals een fysieke beperking of langdurige ziekte maar ook bij ontwikkelings- , leer- of gedragsvraagstukken, of als scholen hulp nodig hebben om onderwijsbehoeften in kaart te brengen, kunnen ze op ons rekenen.
In mijn rol als ambulant begeleider ervaar ik telkens hoe belangrijk het is dat een kind of jongere écht gezien en gehoord wordt. Het is essentieel om realistisch te kijken naar wat nodig is, maar ook om te focussen op de mogelijkheden en talenten die er zijn. Dat maakt mijn werk niet alleen waardevol, maar ook inspirerend voor de leerling, de school, de ouders en mijzelf!
Gemeenschappelijke delers
De regio waar het Expertiseteam actief is
Naast het werken aan specifieke casuïstiek, kom ik als ambulant begeleider ook regelmatig vragen tegen die een gemeenschappelijke deler lijken te hebben. Zo signaleerden een collega en ik enkele jaren geleden, dat er in de regio behoefte was aan meer kennis over de (neuro-motorische) ontwikkeling van jonge kinderen. We stelden onszelf de vraag: ‘Als er meerdere mensen met dezelfde vraag zitten, kunnen we hen dan samenbrengen en onze kennis over dit onderwerp delen?’ Dat idee vormde de basis voor het seminar Het kleuterbrein in beweging, dat een paar jaar geleden plaatsvond. Inmiddels organiseren we jaarlijks een seminar met inspirerende sprekers en praktische workshops vanuit ons Expertiseteam voor onderwijscollega’s in de regio. Voor komend jaar zijn we, samen met onze collega-organisatie de Ambelt, bezig met het ontwikkelen van een seminar met als thema Verborgen zorgen.
Scholingen, workshops en trainingen
Edith tijdens een collegiaal consult
Naast de seminars delen we onze specifieke kennis ook graag via scholingen en workshops voor het primair onderwijs (po), voortgezet onderwijs (vo) en middelbaar beroepsonderwijs (mbo). Ons doel is het versterken van onderwijsprofessionals richting inclusiever onderwijs.
Onze scholingen vinden meestal plaats op locatie, direct op de scholen zelf, zijn praktisch van aard en gericht op de dagelijkse onderwijspraktijk. Door vooraf goed in gesprek te gaan over de specifieke scholingsbehoefte en de achterliggende vragen, zorgen we altijd voor maatwerk dat aansluit bij de unieke situatie van elke school. In het voortgezet onderwijs komen scholingsvragen vaak voort uit uitdagingen rond leerlingen met veel verzuim, bijvoorbeeld door moeilijk te duiden klachten. Vanuit onze expertise bieden we ondersteuning gericht op het bevorderen van schoolaanwezigheid, waaronder een trainerscursus gebaseerd op de Re-fit-methodiek.
Daarnaast bieden we scholingen aan vanuit het gedachtegoed ‘Positieve Gezondheid’, waar we ook binnen ons eigen onderwijscentrum mee werken. Onze trainers, geschoold door het Institute for Positive Health (iPH), verzorgen basistrainingen en delen praktische handvatten om Positieve Gezondheid in de school te integreren. Samen met Hogeschool Viaa voeren we onderzoek uit naar de toepassing van Positieve Gezondheid binnen het onderwijscentrum, mede dankzij subsidie van de provincie Overijssel. Die kennis delen we dan weer met scholen en uiteraard binnen ons eigen expertiseteam.
In het primair onderwijs richten de scholingsvragen zich vaak op onderwerpen zoals neuro-motorische ontwikkeling, leerontwikkeling en gedragsbegeleiding. Vooral bij gedrag vinden wij het essentieel om verder te kijken dan het ‘schurende of storende’ karakter. Waar komt het gedrag vandaan, en hoe kan een leerkracht hierop reageren vanuit een positieve benadering? Deze inzichten en vaardigheden dragen bij aan een begripvolle en effectieve omgang met leerlingen.
Als coördinator externe scholingen geef ik, samen met mijn collega Helma Timmerman, vorm aan het scholingsaanbod. Het is geweldig om te zien dat ons aanbod in de afgelopen jaren is gegroeid en dat er al honderden onderwijscollega’s uit deze regio hebben deelgenomen. Daarnaast richten we ons actief op samenwerkingen met partnerorganisaties, zoals de Ambelt, iPH, Schrijfritmiek en Steunpunt Onderwijs Noord. Deze samenwerkingen zullen de komende jaren ongetwijfeld verder uitbreiden, want kennis vermenigvuldigt door te delen.
Toegevoegde waarde
Seminar met keynote-spreker Marcel van Herpen
Ik ben vaak bezig met de vraag: ‘Wat is onze toegevoegde waarde binnen de onderwijssector? Wat kunnen wij betekenen voor alle betrokkenen?’ Ik heb daarmee ook een rol in onze koersgroep. De koersgroep ondersteunt het praktisch zelfregulerende en zelfsturende Expertiseteam door relevante onderwerpen en acties samen te brengen en deze te verbinden aan onze visie, kernwaarden en uiteraard onze doelgroep.
Vanuit onze cluster 3-geschiedenis werken we nog steeds veel met leerlingen die medische of lichamelijke achtergronden hebben, zoals kinderen met een lichamelijke beperking, langdurige ziekte, motorische problemen of ontwikkelingsafstanden. Soms is er een duidelijke diagnose of een specifieke vraag, maar steeds vaker krijgen we vragen gericht op het meedenken en meekijken bij situaties waarin scholen vanuit hun eigen ondersteuningsprofiel niet altijd direct een antwoord kunnen bieden.
Hoewel we niet altijd standaardoplossingen kunnen bieden – elke situatie is immers uniek – beschikken we wel over uitgebreide kennis van diagnoses en de impact daarvan op het onderwijsproces en kunnen we ook doorverwijzen naar andere relevante instanties wanneer dat nodig is. We geven soms concreet advies over een plan van aanpak of inzet van middelen, maar vaker nog werken we samen met de school, de leerling en ouders en eventueel andere betrokkenen om de juiste aanpak te vinden. Dit gebeurt vaak door middel van onderzoek en afstemming met iedereen die betrokken is bij de leerling. Samen brengen we in kaart wat haalbaar en wenselijk is, en vertalen dit naar praktische adviezen op onderwijsniveau. Ons doel is altijd om de leerkracht de tools en kennis te bieden die nodig zijn om de leerling te kunnen begeleiden.
We verplaatsen ons continu in de positie van een leerkracht op een reguliere school: hoe kan niet alleen de individuele leerling profiteren, maar ook de hele klas of zelfs de school als geheel?
Ondanks bezuinigingen en andere uitdagingen hebben we altijd geloofd in de waarde van onze specifieke kennis. We hebben hard gewerkt om ons Expertisecentrum in stand te houden, zodat we kunnen blijven ondersteunen en bijdragen aan het onderwijs voor onze leerlingen en scholen. Na tien jaar Passend Onderwijs ben ik trots dat ons Expertisecentrum nog steeds zoveel meerwaarde biedt voor leerlingen en scholen in onze grote regio.
