Leonie Hercules is schoolleider op de Oekraïense school in Zwolle, die later dit jaar zal stoppen. De belangrijkste missie van deze bijzondere school is het creëren van goed en veilig onderwijs voor alle leerlingen. Hoe zij en haar team dit bereiken lees je hier.

Een stralende schoolleider

Inmiddels werkt Leonie bijna 20 jaar voor OOZ. Vanuit haar LIO-stage op OBS de Oosterenk is zij begonnen bij de Twijn, toen aan de Willem Barentztraat waar het vo en po samen in een gebouw zaten. Zij is daar begonnen bij de groep 2/3 en uiteindelijk in de middenbouw terechtgekomen. ‘Dat was een mooie tijd. Ik vond dit een speciale doelgroep en ik had fijne collega’s. Het werken met deze doelgroep was voor mij ook heel waardevol. De acceptatie van de ouders en vertrouwen krijgen binnen de school vond ik heel bijzonder’, zegt Leonie hierover. Hierna is ze teruggegaan naar de Oosterenk, en daar heeft zij zes jaar gewerkt als leerkracht.
Tegelijkertijd deed Leonie de ib-opleiding, omdat de zorg voor de leerlingen haar erg aansprak. Van daaruit werd ze gevraagd voor OBS de Krullevaar als intern begeleider. Ook werkte zij een tijdje voor Supernova en TrioMundo. Ook dat was een waardevolle periode met veel ontwikkelingen. In die periode volgde Leonie ook de opleiding tot schoolleider om zich verder te ontwikkelen, en vanwege haar interesse in het sturen van processen.

Vervolgens kwam, inmiddels bijna twee jaar geleden, de Oekraïense school op haar pad. Binnen drie weken moest er een school staan met leerkrachten voor leerlingen die voor de oorlog waren gevlucht. Toen de school opende stonden er 60 leerlingen voor het basisonderwijs. Dagelijks meldden zich Oekraïense leerkrachten en werden in de naastgelegen woonvorm leerkrachten geworven om te kunnen ondersteunen. Leonie vertelt: ‘Uiteindelijk is gezien de taalbarrière gekozen voor Nederlandse collega’s in samenwerking met Oekraïense collega’s. De leerkrachten hebben onderzocht waar de raakvlakken zaten op het gebied van onderwijs tussen Nederland en Oekraïne. Hoewel het belang van de Nederlandse taal aanvankelijk op de achtergrond bleef voor de ouders, zijn zij en hun kinderen inmiddels toch de taal aan het aanleren. Aangezien de meeste ouders in Nederland werk hebben gevonden, is dit voor hen ook noodzakelijk.’

Het belang van ontwikkeling en samenwerking

Wat Leonie erg aanspreekt in haar rol als directeur is dat zij van alle opgedane ervaringen iets heeft meegenomen en dat heeft toegepast in deze school.
‘Tijdens studiedagen en vergaderingen hebben we allemaal een rol en maken we gezamenlijk de agenda. Zo zie je dat elke rol even belangrijk is en heb je het gevoel dat je het samen doet. We willen het allemaal zo fijn en goed mogelijk maken voor de leerlingen op de Oekraïense school. Maar daarbij staat het Nederlandse taalonderwijs voorop. Daarom staan we er ook allemaal achter dat de school dit jaar dichtgaat. Onze leerlingen zitten in hun Oekraïense bubbel. Deze leerlingen zullen meer en sneller het Nederlands leren als ze in het regulier onderwijs opgenomen worden’, vertelt Leonie. ‘We zitten nu tegen de sluiting van de school aan. Veel leerlingen zijn al uitgestroomd naar reguliere scholen. Ook hier ervaren wij als school het draagvlak van scholen in de buurt. Alle besturen en veel scholen hebben leerlingen opgenomen vanuit de Oekraïense school. We hebben in onze school ongeveer 160 leerlingen mogen ontvangen. Sommigen daarvan zijn teruggegaan of doorgereisd, maar het merendeel is naar de reguliere scholen gegaan.’
Na deze twee jaar merkt Leonie dat de teamleden elkaar goed kennen en weten wanneer iemand iets nodig heeft. Dat vraagt om flexibiliteit van iedereen, zodat ze dagelijks het onderwijs zo goed en duidelijk mogelijk neer kunnen zetten tot de sluiting. ‘Iedereen is nu op zoek naar een nieuwe baan, wat zorgt voor verbondenheid en het maakt de laatste periode een beetje chaotisch en moeilijk. We moeten afscheid nemen van de leerlingen en van elkaar.’

Een bijzondere school met bijzondere mensen

Op deze school doet men dagelijks iets volledig voor een ander. Leonie vindt deze school echt van toegevoegde waarde voor haar ontwikkeling. Dat OOZ zo mee heeft gedacht en geholpen vindt zij heel fijn. ‘Wij werken op veel vlakken ook precies hetzelfde als op andere scholen. Maar we werken wel op een ander niveau, doordat de leerlingen toch een leerachterstand hebben opgelopen door de taalbarrière en de vlucht’, legt Leonie uit. Daarbij geeft ze aan dat het merendeel van de leerlingen regulier onderwijs volgt. En voor de leerlingen die baat hebben bij speciaal onderwijs proberen ze een passende plek te vinden. Hiervoor is nauw samengewerkt met de orthopedagoog van Dienstencentrum de Stroming. Dat soort samenwerkingen probeert Leonie altijd op te pakken en vast te houden. Zo is er twee jaar lang fysiotherapie aangeboden in de school, en waren deze contacten snel gelegd vanuit eerdere netwerken.

Trotse momenten en mooie ervaringen

‘We hebben twee achtereenvolgende jaren, rond de zomer, de Big Band hier op school gehad. Dit was erg leuk, want muziek werkt heel verbindend. Zelfs de personeelsleden vanuit de omliggende kantoorgebouwen kwamen kijken en kennismaken’, zegt Leonie. ‘Door het inzetten van muziek werken we ook aan de trauma’s van de leerlingen. We wilden hen structuur en veiligheid bieden. Door creatieve lessen en het inzetten van sport konden de leerlingen ontladen. Daar ben ik heel trots op. Het team en ik hebben daar veel inzichten uit gehaald door de leerlingen in andere situaties te zien.’

En er zijn nog veel meer mooie ervaringen. ‘Via het Jeugdeducatiefonds krijgt de school elke vrijdag soep van Onderwijscentrum de Twijn, dat wordt speciaal voor onze leerlingen gemaakt. Ook is er op twee andere dagen in de week vers fruit en een lekker broodje. In de eerste week van de opening kwam een brasserie uit Zwolle, Het Wijnhuis, onverwachts met dozen fruit waar we dagen van hebben gegeten. En de inzamelingsactie voor Oekraïne door MYzwolle was ook een groot succes’, somt Leonie op. Maar het mooiste was toch wel de steun en hulp van de andere scholen. ‘We ontvingen zoveel steun bij het inrichten van de school. Vrijwel al het meubilair kwam vanuit de OOZ-scholen. Dankzij een sponsorloop van de Ambelt kregen we een heel jaar muzieklessen. De Campherbeek organiseerde een sponsorloop voor buitenspeelgoed, en we kregen heel veel prachtig speelgoed zoals Playmobil van kinderen die daar niet meer mee speelden. We vroegen nergens om, iedereen kwam spontaan tot hulp.’

En is er nog iets dat het team wil doen voordat de school dichtgaat? ‘We willen met de leerlingen van groep 8 uit eten en daarna naar het eindfeest. Dat mogen we vieren in de Thorbecke Scholengemeenschap. In Oekraïne is dit de ‘Prom’. Daar kijken de leerlingen in Oekraïne altijd enorm naar uit. Dit gaan wij organiseren in samenwerking met de ISK, die ook in ons gebouw zit. Wij willen er dan ook een echt gala van maken. Zo krijgen ze die ervaring toch mee.’